Gustlik: Matematyka nie jest głupia, tylko jest FATALNIE TŁUMACZONA W SZKOŁACH. To prosty i logiczny przedmiot, ale jak nauczyciele uczą na okrętkę to dlatego matematyka wydaje się głupia. Jazda z Gdańska do Gdyni tez jest głupia, jak się jedzie przez Szczecin albo przez Wrocław. A jeżeli pojedziesz najkrótszą drogą, to nie jest Nie wiem gdzie zamieścić tego posta ale chyba w tym temacie Wiem, że on chciałby mieć dzieci bo sam mi o tym mówił a kiedy niedawno powiedziałam, że chciałabym mieć jego @old_chemist Objął moje dziecko mówi, że szkolna matematyka jest głupia, to ja mu wierzę. 24 Jan 2022 Np. ja jestem złośliwym kolegą, który mówi „jesteś głupia, nikt cię nie lubi”, a dziecko próbuje reagować. Możemy też odgrywać scenki w różnych wariantach. O czym może świadczyć to, że dziecko, które potrafi komunikować się ze światem, nie wyraża emocji wprost? Na scenie zostaje Calineczka i głośno płacze. CALINECZKA. Och, ja nieszczęśliwa! Nie chcę wychodzić za mąż za syna ropuchy! Nie chcę mieszkać na bagnach! Och, ja nieszczęśliwa. Wolę już umrzeć! RYBKI. Nie płacz, Calineczko! Jesteś głupia! Nie lubię Cię! Pani jest niedobra! Czy usłyszałaś kiedyś takie słowa od dziecka? A może od swojego ucznia? Jaka była Twoja reakcja? Esmeralda Godlewska ujawnia, które celebrytki jeździły zarabiać do Dubaju ! 17 kwietnia 2021 KRP celebrytki, Esmeralda Godlewska, esmeralda oskarża celebrytki, prostytucja. Kontrowersyjna celebrytka znów szokuje. Tym razem zarzuca swojej siostrze Magdalenie, trudnienie się prostytucją. Mówi tez o innych celebrytkach, które jeździły Ściema i tyle za gruby hajs. W 1997 bylo 20st.c w zimę i co potem byly zimy. Jakaś konkretna data miejscowość Tak z ciekawości. Nie wiem ile było dokładnie ale chodziłem nad Wartą w Poznaniu w krótkim Wśród tych rad, które zakładają, że uzbroimy się w cierpliwość, postaramy zrozumieć własne dziecko, które dopiero uczy się zarządzania emocjami, nikt nie mówi głośno o jednej rzeczy. Mianowicie – tym, jak rodzic bardzo może być zirytowany i zły bezpodstawnymi - wydawać by się mogło - napadami złości swojego malucha. – Jesteś ładną dziewczyną, ale głupiutką. – Nie jestem, babuś, głupia, ale praktyczna. W dzisiejszym świecie nie ma miejsca na sentymenty. – Mądrze mówi. Przynajmniej będzie wiedziała, co ją czeka. Nie to, co ja, wyszłam za wariata, który całe życie przewrócił mi do góry nogami – przytaknęła mama. q3pZ0a. Porady naszych EkspertówWitam, mam cudownego synka, ma 3 latka i 4 miesiące, pięknie mówi, dodam, że ma wyjątkowo wyszukane słownictwo, sama muszę się pilnować i starać, żeby mówić przy nim ładnie, żeby nie zatracić tego. Dużo czytamy. Moje dziecko ma mnie w 150%, odkąd się urodził, a jesteśmy we 2, nie ma tatusia, cały mój czas poświęcam mu. Jeżeli wychodzę z koleżanką wieczorem to jak on śpi, zawsze wracam do domu. Gdybym powiedziała na niego coś złego bym zgrzeszyła. Nie znam awantur w sklepie o zabawki, mówię Oluś, np. to jest za drogie i byle co, masz w domku ładniejsze zabawki, a ja teraz jestem przed wypłatą i i tak nie mam tyle pieniążków. Lub: ok, ale wybierz coś innego i ja Ci powiem czy mnie stać, czy mam tyle pieniążków. Zawsze znajdujemy kompromis! NAPRAWDĘ! w wakacje jednak moje dziecko podłapało "jesteś głupia". Dzisiaj doszło do tego "jesteś naprawdę głupia", jak pytam się go: "Oli, wiesz co to znaczy?", odpowiada "NIE". Prośby, groźby, kary, nic nie pomaga, a dzisiaj na koniec zajęć z rytmiki ,a był bardzo zaangażowany, jak trzeba było wyjść to dostał szału, "jesteś głupia" leciało milion razy, przy wszystkich, chciałam się pod ziemię zapaść. Kiedyś wrzeszczałam o to jak opętana, przestałam, bo tylko zaczął się mnie bać, a ja ryczałam po nocach. Ale ja tego nie zniosę już, nie wiem co robić, cokolwiek mu zabronię - "Jesteś głupia", zawsze jak coś jest nie po jego myśli "jesteś głupia". Nie jest tak, że nie ma męskich wzorców, mieszkam jeszcze z rodzicami, mam 34 lata, od marca przyszłego roku będziemy sami mieszkać, jest mój tata wykształcony lekarz, moi bracia, którzy go kochają ponad wszystko i poświęcają mu czas, to nie jest tak, że jest tylko przy mamie, musiałam wyjechać do Niemiec do pracy na 2 miesiące, ale nawet po powrocie nie było tak jak teraz, to przyszło jakby z okresem zimowym to nasilenie tej agresji. Dodam, że od 2 lat gryzie mnie po rękach, ale to już w miarę opanowałam różnymi unikami. Czy czas na terapię? nie wstydzę się tego, jeżeli to nam pomoże, ponieważ jeżeli on teraz mnie nie szanuje, jeżeli ja to dobrze rozumiem, to co będzie później? Czy to w ogóle ma coś wspólnego z szacunkiem? Czy takie małe dziecko wie co to szacunek? Zrobię wszystko aby nam pomóc, bo i on cierpi i ja. Po tych wyzwiskach przychodzi i mówi KOCHAM CIĘ, kocham cię potrafi mi mówić 50 x dziennie, jest naprawdę grzeczny, mogę wszędzie z nim iść, grzecznie się bawi. Nie chodzi do przedszkola, ponieważ "tak wyszło" to tez dłuższy temat i kwestia finansowa dla mnie. Proszę o pomoc. Ja już nie mogę. Dorota Pani Doroto. Ma pani bardzo mądrego synka. Prawdopodobnie chłopiec używając wobec Pani po raz pierwszy określenia "głupia" zauważył gwałtowną reakcję i odkrył jak wielkie znaczenie ma to słowo. Ponieważ Pani reaguje różnie to Maluch sprawdza o co w tym chodzi. Dlaczego moja mama raz krzyczy, raz płacze, raz nic nie robi. Po prostu szuka reguły, zasady. Nie zdaje sobie sprawy, co to znaczy i nie wiąże się to z brakiem szacunku do Pani. Proszę po usłyszeniu takich słów powiedzieć, że się to Pani nie podoba i skończyć temat. Nie rozmawiać o tym później. I taką postawę utrzymać. W liście od Pani zauważyłam, że poświęca Pani synkowi dużo miłości i uwagi. To bardzo ważne. Proszę jednak zatroszczyć się o siebie. Jest Pani samotną mamą, a to wymaga ogromnego wysiłku. Warto pokazać chłopcu, że mama potrzebuje czasu dla siebie. Skorzystać z pomocy rodziny i sprawiać sobie różne przyjemności. W im lepszej Pani będzie formie tym lepsza będzie relacja z synkiem. Dodatkowo Oluś uczy się, że każdy w rodzinie potrzebuje swojego czasu, uczy się granic innych osób. Proszę nie bać się wsparcia psychologa. Jeśli czuje się Pani niepewnie to proszę udać się na konsultację z psychologiem, który wskaże jak najlepiej postępować w takich sytuacjach. Pozdrawiam Katarzyna Osak Portal ma przyjemność współpracować z gronem ekspertów, jednak często problemy wymagają pilnej lub dodatkowej porady medycznej. nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z zastosowania informacji zawartych w niniejszym serwisie. Zalecamy bezpośredni kontakt ze specjalistą w celu konsultacji danego problemu. Po zgłoszeniu pytania, zostanie ono po akceptacji redakcji umieszczone wraz z odpowiedzią konkretnego eksperta. Dokładnie tak! Tak to jest jak człowiek “nie wie a się wypowie”. Tak btw jak większośc ludzi. Co nie zmienia faktu, że teraz jest mi cholernie za siebie wstyd. Tak najzwyczajniej w świecie jest mi po prostu głupio, że kiedykolwiek myślałam tak a nie inaczej. Czytałyście może WPIS Makowej mamy na temat niejadków? To ja. To BYŁAM ja. Ta głupia co udzielała rad: “jak zgłodnieje to zje”. Dlaczego? Z jednej, najprostszej i najbardziej beznadziejnej przyczyny: nigdy nie miałam kontaktu z niejadkiem. Byłam pewna, że mam rację, a mamy latające z łyżką za dzieckiem jak zwykle przesadzają. Oczywiście, że sądziłam, że takie dziecko jest niczym mały zwierz (bo przecież nimi jesteśmy! i tak jak one podążamy za instynktem, a uczucie głody jest pierwszym które chcemy zniwelować). Oj jak się myliłam… Tedek nie jest “książkowym niejadkiem”. Tydzień temu jadł normalnie, wręcz z zegarkiem i notesikiem w ręku. Aż tu nagle… koniec. Afera podczas każdego karmienia (afery były też przed podcięciem jego wędzidełka podjęzykowego, ale zjadane porcje były w porządku): płacz, prężenie się. Nie! To nie kolki. To nie ból brzucha. Nagle z 180-200 ml zrobiło się 40, 60 ml, ewentualnie dzięki sporej ilości wymyślnych sposobów maksymalnie 140 ml. Nosz cholera! Edzie! Na szczęście je nad ranem pełną porcję mleczka. Wniosek? Moje dziecko potrzebuje spokoju do jedzenia, maksymalnego. Najlepiej żeby było ciemno, cicho, szaro i buro… A jak jest? Są nerwy. Bo dziecko nie je. Bo na bank jest głodne! Bo tak będzie już zawsze! Nie będzie przybierało na wadze, zachoruje… Jest hałas. Bo Brusiek, Bo Fifek. Bo kichnęłam albo za głośno wzięłam oddech (for real!). Jest jasno. Bo jest dzień. Kombinuję. Czekam aż zaśnie lub z prędkością światła wymieniam smoczek na butlę – może nie zauważy. Panikuję… FUCK! A miało zjeść jak zgłodnieje. No tak. Może i by zjadło, ale ono nie jest głodne, i nie zgłodnieje. Nie ma czasu na pierdoły. Przecież tu coś się kręci, tam coś świeci, “o! moja ręka!”- nagłe oświecenie. Tak. Byłam cholernie głupia. Nie dlatego, że sądziłam że mam rację. Byłam głupia nie tylko dlatego, że w ogóle miałam czelność odezwać się na temat na który nie miałam zielonego pojęcia. Moje dzieci (te poprzednie, nie ten “brand new”) jadły wszystko, w każdej ilości. A teraz? Pot leje mi się po plecach na samą myśl, że za chwilę będę musiała spróbować Edzie nakarmić… Mam wielką nadzieję, że to tylko przejściowy problem, że takie “niejadkowe incydenty” zdarzają się u większości 3-4 miesięcznych niemowląt. Jakie są Wasze doświadczenia w tym temacie? Wasze maluchy też wymyślały w tym wieku podczas jedzenia? You may also like Kłótnie, konflikty to naturalna część życia każdego człowieka - także kilkuletniego. Jak nauczyć dziecko radzenia sobie z taką trudną sytuacją? Czy interweniować? A jeśli tak, to jak robić to mądrze? Ciche popołudnie. Marzysz tylko o tym, żeby odpocząć po ciężkim dniu pracy. Dzieci są w swoim pokoju. Bawią się. Siadasz z kubkiem herbaty, bo wreszcie możesz przejrzeć gazetę. Masz swoje 10 minut. I nagle ten błogi czas przerywają podniesione głosy córek: To moja lalka! Zostaw ją! Ale dziś ja miałam się nią pobawić. Zuzia jest moja i teraz ja chcę się nią bawić! Nie dam ci! Jesteś głupia! Oddawaj!No i po ciszy. Biegniesz z interwencją, herbata stygnie: - Co wy robicie!? Przestańcie! Która zaczęła? Oddaj jej tę lalkę, masz przecież inne zabawki! - ty też zaczynasz się rozkręcaAle wcale tak nie musi być. Naprawdę. Możesz spokojnie przejrzeć tę gazetę, a twoje dzieci mogą same rozwiązać konfliktową sytuację. Wystarczy odrobina cierpliwości, spokoju, empatii i wzajemne są potrzebneBez kłótni właściwie nie da się żyć, to naturalna część naszego życia. Dzięki takiemu treningowi uczymy się wyrażać własne zdanie, bronić swoich racji, ale też uczymy się empatii, mediacji i wrażliwości na potrzeby innych. Każdemu zdarzają się sytuacje konfliktowe. Skoro kłócą się dorośli, to dzieci też mają do tego prawo. - Osoby, które uważają, że życie bez konfliktów jest możliwe, marzą o świecie, który nie istnieje. To prawda, że konflikty są nieprzyjemne, sprawiają ból. Jednak nie należy się ich wstydzić, udawać, że ich nie ma – mówi Zofia Aleksandra Schacht-Petersen, trenerka Porozumienia Bez Przemocy, mediatorka, doradca rodzinny, założycielka "Szkoły Empatii i Dialogu". Dominika Borowska-Stasica, psycholog z Instytutu Systemowej Pracy z Rodziną "Poza schematem", dodaje:- Częste sytuacje konfliktowe, kłótnie mogą być wyrazem tego, że system (rodzina, przedszkole, szkoła), w którym funkcjonujemy, nie działa prawidłowo. Dlatego warto przyjrzeć się szerzej naszemu życiu. System, który "nie zna" innych strategii na okazywanie bliskości czy radzenie sobie z różnicami, będzie "tworzył" napięcia. Chodzi nam o zrozumienie przyczyn tych napięć i szukanie konstruktywnych sposobów na ich zacznij od siebieSzukania przyczyn kłótni i konfliktów naszych córek i synów najlepiej... zacząć od siebie. Bo tylko wtedy, gdy rodzice rozpoznają własne emocje, nazwą je, będą mogli odpowiednio pomóc swoim więc zadać sobie pytania: Co czuję w sytuacji konfliktowej?Jakie emocje budzą we mnie kłótnie moich dzieci?Jak reaguję?Co czuję, gdy nie potrafię zapanować nad swoimi emocjami i emocjami dzieci?Dlaczego zależy mi na szybkim zażegnaniu konfliktu?Czy cierpliwie słucham obu stron konfliktu?Czy wspólnie z dziećmi szukam rozwiązania?Jakie są moje sposoby na złagodzenie konfliktu i czy one działają?Warto być szczerym w tych odpowiedziach, ale też się nie obwiniać. Zawsze przecież jest czas na poprawę. Tylko w ten sposób uda się dotrzeć do konstruktywnych Ważne jest także to, żeby rodzice nie zarażali dzieci swoimi lękami z przeszłości. Każdy z nas w dzieciństwie przeżywał jakieś trudne sytuacje, konflikty z rówieśnikami. Czasami te wspomnienia do nas wracają. Przypominamy sobie, co czuliśmy, gdy nasza najlepsza przyjaciółka powiedziała, że już nas nie lubi albo trzeba było oddać ukochany zielony samochodzik młodszemu bratu. Jednak musimy pamiętać, że nasze dzieci nie są nami, nie muszą doświadczać tego samego i w ten sam sposób, co my. Tamte nasze doświadczenia wcale nie muszą być przeżyciami naszych dzieci – mówi Dominika rolą rodzica jest towarzyszenie dziecku w odkrywaniu jego świata emocji, a nie wyręczanie go albo izolowanie od doświadczenia takich emocji, które mogą wydawać się nam – dorosłym – niepotrzebne, co chodzi w kłótniach?- Przede wszystkim o wyrażenie braku zaspokojenia jakichś potrzeb. Kłótnia, konflikt ujawnia ten brak, jest wołaniem o uwagę, o dialog. Za działaniem, które sprawia ból, kryje się niezaspokojona potrzeba tego, kto ten ból zadaje - wyjaśnia Zofia Aleksandra Schacht-Petersen i opowiada: - Kiedy moje dzieci były młodsze, zwykle - gdy były z opiekunką – dogadywały się między sobą. Kłótnie zaczynały się wtedy, kiedy wracałam do domu. Zastanawiałam się, dlaczego. Okazało się, że dzieci chciały zwrócić na siebie moją uwagę, bo ja, także w domu, zajmowałam się pracą, zamiast spędzić więcej czasu z nimi. Kiedy wsłuchałam się w ich konflikty, zdałam sobie sprawę, że one potrzebują mojej uwagi, po prostu stęskniły się za mną. 'Bez kłótni właściwie nie da się żyć, to naturalna część naszego życia. Dzięki takiemu treningowi uczymy się wyrażać własne zdanie, bronić swoich racji, ale też uczymy się empatii, mediacji i wrażliwości na potrzeby innych' fot: Ważne, żeby rodzice rozpoznali, gdzie leży przyczyna kłótni. Czasem jest ona bardzo prozaiczna - dziecko jest zmęczone, znudzone, rozdrażnione i wtedy zaczyna kłócić się z kolegą czy rodzeństwem, bo szuka kontaktu z rodzicem, bo chce coś zakomunikować. Czasem jednak przyczyny dziecięcych kłótni mogą być bardziej skomplikowane. Dziecko może nie być akceptowane przez grupę albo poprzez kłótnie z innymi chce odciągnąć uwagę rodziców od ich własnych problemów. Warto także pamiętać, że dzieci są jak nasze lustra. Obserwują i naśladują dorosłych. Również w sposobie rozwiązywania trudnych sytuacji - mówi Dominika zaufanieDlatego, gdy dzieci się kłócą, weźmy głęboki oddech, poczekajmy chwilę, zastanówmy się nad własnymi Warto zaufać dzieciom, pozwolić im na samodzielność, bo one często lepiej radzą sobie z konfliktami niż dorośli - radzi Zofia Aleksandra Schacht-Petersen. Jeśli dorosły włącza się w kłótnię, powinien zająć się przede wszystkim jej przyczyną, a nie tym, kto zaczął pierwszy. Bardzo często rodzice faworyzują jedno z dzieci, zwykle to najmłodsze, bo w ich odczuciu jest słabsze. Wtedy zawsze winne jest starsze dziecko – tylko dlatego, że ma więcej lat. Taka sytuacja rodzi konflikty, bo to starsze czuje się odrzucone, ma poczucie niesprawiedliwości. Dlatego tak istotne jest, by rodzice nie trzymali żadnej ze stron konfliktu, ale starali się być Ważne, żeby zobaczyli w tym konflikcie złość dziecka i to, co ono przez to chce wyrazić – dodaje Zofia Aleksandra agresjiDzieci zwykle kłócą się o zabawki, o to, w co będą się bawiły. Warto dać im przestrzeń do tych kłótni. Kiedy jednak bezwzględnie interweniować? - Gdy zaczyna się agresja, pojawiają się krzyki, wyzwiska, a nawet bicie. Wtedy trzeba rozdzielić strony i dać jednoznacznie do zrozumienia, że na przemoc nie ma zgody – mówi Dominika Borowska-Stasica. - Jednak nawet agresja: wyzwiska, rękoczyny są wyrazem bezsilności. Warto o tym pamiętać. I zawsze szukać przyczyny takiej sytuacji. Nie oceniać, nie obwiniać, tylko uważnie wysłuchać każde z dzieci - dodaje Zofia Aleksandra też tak, że jedna ze stron negocjuje, a druga bije. Dobrze jest wówczas porozmawiać z dzieckiem, wyjaśnić, że różne osoby w różny sposób reagują na sytuacje stresowe, konfliktowe. Ale dać wyraźnie do zrozumienia, że na agresję nie ma zgody. Warto poszukać alternatywnych sposobów rozładowania złości (uderzenie w poduszkę, głośny krzyk). Rodzice powinni też nauczyć dziecko obrony przed przemocą. Tak, żeby umiało - choć jest to trudne - głośno i stanowczo powiedzieć: "Nie zgadzam się na to, żebyś mnie bił, nie rób tego!". Chodzi o to, żeby nie pozwalało robić sobie przyszłośćKiedy dziecko będzie wiedziało, że może przyjść do dorosłych (rodziców, nauczycieli) i poprosić ich o pomoc, łatwiej też będzie radziło sobie z konfliktami. Dorosły musi tylko pamiętać, że nie jest stroną konfliktu, ale uważnym wystarczy wysłuchać, nazwać emocje, przytulić i... tyle- mówi Dominika i przyjaźń, jaką okazujemy dziecku podczas jego próby rozwiązania konfliktu, ma ogromne znaczenie. Zofia Aleksandra Schacht-Petersen przypomina, że życie to nie tylko sukcesy, to także zmaganie się z trudnościami. Jeśli już małe dziecko będzie wiedziało, że ma prawo do złości, do dylematów i będzie umiało sobie z nimi poradzić, to łatwiej będzie mu przejść przez burzliwy przecież okres dojrzewania. 3 kroki do rozwiązania konfliktu - podpowiada Zofia Aleksandra Schacht-PetersenZachęć dziecko do odpowiedzi na pytanie, co mu się nie podoba, co się stało, że wywiązała się dziecko do tego, by powiedziało, co chciałoby, żeby było inaczej, żeby powiedziało, jak chciałoby, żeby by dziecko zaproponowało, jak można to ten sposób uczysz dziecko radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, sprawiasz, że wierzy we własne siły i swoją moc nie rób!Nie porównuj dzieciNie faworyzuj jednej ze stronNie szukaj winnegoNie bądź śledczymNie stawiaj się w roli sędziegoNie mów: "Cicho!", "Przestań!"O tym pamiętaj Wysłuchaj każdej ze stronZapytaj o potrzebyZapytaj o odczuciaPytaj o propozycje rozwiązania konfliktu, zachęcaj do szukania rozwiązaniaPozwól dziecku samodzielnie znaleźć sposób wyjścia z sytuacji konfliktowejPomóż dziecku: "Czujesz złość, bo nie podoba ci się, że Jaś zabrał twoją zabawkę. Tak?", "Jak ty byś się czuła, gdyby Zosia zabrała ci ulubioną żyrafkę?", "Co się stało? Jak możemy temu zaradzić?", "Może ty daj Jasiowi klocki, a on da ci pobawić się samochodem?".Twoją rolą jest mądre towarzyszenie dziecku w zrozumieniu przyczyny kłótni i w rozwiązaniu sytuacji lekturyAdele Faber, Elaine Mazlish "Rodzeństwo bez rywalizacji"Sury Hart i Victorii Kindle Hodson "Szanujący rodzice, szanujące dzieci"Zofia Aleksandra Żuczkowska "Dialog zamiast kar"Jesper Juul "Agresja nowe tabu?"Marshall B. Rosenberg "W świecie porozumienia bez przemocy"Agnieszka Stein "Dziecko z bliska"Justyna Korzeniewska "Kłopotliwe zachowania dzieci: proste reakcje na trudne sytuacje"Artykuł ukazał się w kwartalniku "Dziecko". Kolejne, wrześniowe wydanie magazynu już w kioskach:Wrześniowe wydanie magazynu 'Dziecko' fot: materiały prasowe Powinno cię również zainteresować:"Mamo, bo on powiedział kura przez w". Co robić, kiedy dziecko przeklina? "Tata wystawia mnie nagą na balkon". Wszyscy kłamiemy. Dzieci też. Co robić? Pedagog: Nie karać Ewa Bukowiecka-Janik: W jaki sposób małe dzieci, takie w wieku 2-3 lat, komunikują, że czują się źle, również emocjonalnie? Agnieszka Cichecka, psycholożka dziecięca: W tym wieku reakcje dzieci na różne sytuacje są zazwyczaj gwałtowne i krótkotrwałe. Maluchy szybko reagują emocjonalnie, ale i szybko potrafią te emocje zmienić, przechodząc czasem dość płynnie między różnymi emocjami, nawet skrajnymi – od płaczu do śmiechu. Zdecydowanie to nie powinno być dla rodziców powodem do niepokoju. Niemniej płacz pozostaje nadal głównym narzędziem do informowania nas o dyskomforcie. To dlatego tak ważne jest, by od początku nie mówić dziecku „nie płacz”. To jego sposób na wyrażanie siebie i wołanie o pomoc, którego nie należy tłumić. Czy to jest zawsze tylko płacz? Czy są jakieś zachowania, które powinny zwrócić uwagę rodziców? Z racji tego, że dziecko 2-, 3-letnie nie zawsze potrafi już mówić, należy zwrócić uwagę nie tylko na płacz, ale i na inne sygnały, takie jak mowa ciała. Wszystkie zachowania autodestrukcyjne (uderzanie się zabawkami czy własnym ciałem o podłogę lub ściany) powinny zwrócić uwagę rodziców. Dziecko obgryzające paznokcie czy gryzące wewnętrzną stronę ust albo dłubiące w nosie może próbować złagodzić w ten sposób stany napięcia emocjonalnego i wzburzenie. Maluchy przy rodzicach czują się najbezpieczniej, w związku z tym przy nich właśnie najłatwiej im pokazać silne emocje. Dziecko, które przy niani czy babci jest „aniołkiem”, przy rodzicach potrafi pokazać swoje prawdziwe emocje, co jest zupełnie normalne. Rodzice w takich sytuacjach często czują konsternację. Odbierają dziecko ze żłobka czy przedszkola, a ono, zamiast biec z radością, zaczyna płakać. Tak, to może być sygnał, że przez ten czas spędzony w placówce dziecko przeżywało jakieś napięcie, które dopiero w „bezpiecznych” warunkach ustępuje. Takie zachowanie dziecka rzeczywiście nierzadko martwi rodziców, ale jest całkiem zdrowe i prawidłowe – świadczy o tym, że dziecko przy rodzicach czuje przyzwolenie na okazywanie emocji i bycie sobą. Natomiast warto zainteresować się tym, co dzieje się podczas zajęć w przedszkolu czy żłobku. Sposób, w jaki komunikują się dzieci, zmienia się z wiekiem. Jakiego rodzaju komunikatów ukrytych w zachowaniach dzieci możemy spodziewać się od starszych przedszkolaków? Im starsze dziecko, tym więcej pojawia się komunikatów werbalnych. Dzieci 4-letnie potrafią już rozpoznawać i nazywać swoje emocje, ale także innych osób w ich otoczeniu. Zaczynają nawiązywać relacje społeczne i zdarza się, że potrafią już panować nad swoim gniewem, brakuje im jeszcze pewności siebie, co natomiast zmienia się u 5-latków, które zapamiętują opinie o sobie i bywają bardzo podatne na zranienia. Trzeba pamiętać, że każde dziecko jest inne i rozwija się w swoim tempie. Czasem zdarza się, że dziecko wraca z przedszkola lub szkoły i jest agresywne wobec rodzeństwa lub rodziców, a za tym zachowaniem kryje się słaby dzień, może poniżenie, odrzucenie przez kolegów albo niesprawiedliwa ocena. Trzeba być czujnym i szukać przyczyn danego zachowania. W takich okolicznościach zdarza się, że rodzice, zamiast szukać przyczyny i podejść do dziecka z empatią, szukają w nim winy, oceniają je, a nawet wymierzają kary za „złe zachowanie”. Kiedy dzieci robią coś, co krzywdzi innych, trzeba zwrócić im uwagę, wytłumaczyć, co czuje druga osoba, gdy ono się tak zachowuje. Jednak na tym rozmowa z dzieckiem nie powinna się zakończyć. Druga część powinna dotyczyć tego, co dziecko czuło, co się stało wcześniej, co je skłoniło do takiego zachowania. Dzieci mają prawo nie rozumieć tego, co się z nimi dzieje. Czasem nawet dorośli nie potrafią w zdrowy sposób wyrażać złości, tylko np. krzyczą, są złośliwi czy agresywni. Dziecko, aby mogło zapanować nad swoim zachowaniem, potrzebuje zrozumieć siebie i naszą rolą jest mu w tym pomóc. Wymierzanie kary i brak rozmowy o emocjach to fatalny pomysł. Dziecko w ten sposób nauczy się, że jego uczucia nie mają znaczenia, a ich wyrażanie wiąże się z cierpieniem. Dla rodziców niezrozumiałe zachowania dzieci to często źródło stresu. Jak rozumieć np. złośliwość u dziecka w wieku przedszkolnym? To prawda, że dla rodziców niezrozumiałe zachowania dzieci to źródło stresu, ale często zdarza się, że gdy rodzice pojawiają się w gabinecie, aby doradzić im, bo nie wiedzą, co zrobić, i zaczynamy o tych emocjach rozmawiać, okazuje się, że dzieci dają wyraźne sygnały, czego im trzeba, tylko my rodzice nie bierzemy tych informacji na serio. Nie ma nic lepszego niż spokojna rozmowa, dająca poczucie zaufania i bezpieczeństwa. Nie bagatelizujmy problemów dzieci. Komunikaty typu „nie przesadzaj”, „przestań płakać” pokazują dziecku, że jego problemy nie są dla nas ważne, a płacz jest czymś złym. Jak mawiał Janusz Korczak „nie patrz na problemy dziecka z wysoka. Życie daje każdemu według jego sił i możesz być pewien, że dla niego jest ono tak samo ciężkie, jak dla ciebie, a może nawet i cięższe, gdyż nie ma jeszcze doświadczenia”. Jeśli chodzi o złośliwość dziecka, to tu znowu należy szukać przyczyn, a nie patrzeć na to zachowanie, osądzając dziecko. Dzieci nie rodzą się złośliwe. Robią na złość, bo widocznie z czymś nie potrafią sobie poradzić. Czytałam kiedyś, że dzieci, które czują się nieszczęśliwe, używają sformułowań, takich jak „zawsze” i „nigdy”. Jest w tym ziarno prawdy? Sformułowania „zawsze” i „nigdy” z ust dziecka pokazują, jak ważna jest to dla niego sprawa i jak czuje się z zaistniałą sytuacją, ale jeszcze gorzej, kiedy to rodzic wobec dziecka stosuje takie komunikaty. Sprawia to, że dziecku trudniej jest myśleć o sobie pozytywnie i stawiać czoła wyzwaniom codzienności. Kiedy zauważymy u dziecka takie niepokojące zachowanie i uda nam się rozkodować komunikat, co możemy zrobić? Czy należy po prostu zająć się danym problemem dziecka, czy warto też powiedzieć dziecku: „zawsze jestem przy tobie, możesz powiedzieć mi wszystko, zamiast zachowywać się w ten sposób”? Najważniejsze jest zaufanie i świadomość dziecka, że zawsze może do nas przyjść ze swoimi problemami, że nie zostaną one zbagatelizowane, że nie oceniamy dziecka. Bo ocena dziecka a ocena jego zachowania to dwie zupełnie inne rzeczy. Dla przykładu: nie mówmy „jesteś bałaganiarzem”, tylko „nie podoba mi się, że nie sprzątnąłeś po sobie”. Podczas spokojnej rozmowy możemy zapytać, czy teraz dziecko postąpiłoby tak samo, jakie byłyby inne możliwości, i co te inne możliwości zmieniłyby w konsekwencji. Dobrym pomysłem jest ćwiczenie w postaci odgrywania scenek, by przetrenować reakcje w konkretnej trudnej dla dziecka sytuacji, która je spotkała. Np. ja jestem złośliwym kolegą, który mówi „jesteś głupia, nikt cię nie lubi”, a dziecko próbuje reagować. Możemy też odgrywać scenki w różnych wariantach. O czym może świadczyć to, że dziecko, które potrafi komunikować się ze światem, nie wyraża emocji wprost? Powodów może być bardzo wiele i nie każdy będzie tak samo poważny. Niewyrażanie uczuć bezpośrednio może świadczyć o nieśmiałości, lęku przed reakcją rodzica czy otoczenia, może być też efektem nierozumienia własnych emocji. Czasami to również spektrum autyzmu. Jeśli obserwujemy takie zachowanie u swojego dziecka, warto je obserwować i otoczyć zrozumieniem oraz akceptacją. Takie okoliczności ułatwią nam docieranie do emocji naszego dziecka. W jaki sposób dzieci uczą się komunikować swoje uczucia i od czego zależy to, czy ten sposób będzie zdrowy? Dzieci uczą się przez modelowanie, zatem kopiują sposób komunikowania uczuć od rodziców. Obserwują i widzą, czy tata, kiedy jest wściekły, agresywnie milczy, czy krzyczy, a może jego gniew przeradza się w „czepianie się”. W trudnej sytuacji są dzieci, które widzą, jak rodzic tłumi uczucia. Np. mama płacze i kiedy dziecko pyta, co się stało, ona odpowiada, że nic. To jest sprzeczny komunikat. Dzieci, których rodzice mówią o swoich uczuciach, łatwiej same o nich mówią. Warto czasem powiedzieć na przykład: „miałam dziś bardzo trudny dzień w pracy i jestem zmęczona, nie mam dobrego nastroju. A jak twój dzień w szkole?”. To pokazuje dziecku, że o tym wszystkim można i warto mówić. Że można to w ten sposób wyrazić i to jest w porządku. Jeśli pragniemy, by nasze dziecko potrafiło rozpoznać swoje uczucia i wyrazić je w zdrowy sposób, sami powinniśmy przyjrzeć się sobie. Agnieszka Cichecka – absolwentka Psychologii na kierunku Psychologii zdrowia i psychoterapii oraz Pedagogiki. Psychoterapeutka integracyjna w procesie certyfikacji w Profesjonalnej Szkole Psychoterapii Instytutu Psychologii Zdrowia. Swoją pracę poddaje stałej superwizji u certyfikowanych superwizorów. Pracuje z dziećmi i młodzieżą w kryzysie, a także z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, aspergerem i innych.

dziecko mówi jesteś głupia